Kako je E. A. Po ugradio naučno znanje u svoja imaginativna djela
U izdanju Lagune uskoro će biti objavljena knjiga Poreklo noćne tame: Edgar Alan Po i počeci američke nauke istoričara književnosti Džona Treša. Ovom intrigantnom biografijom, Treš baca novo svjetlo na fascinaciju naukom koju je gajio svestrani velikan svjetske književnosti Edgar Alan Po.
Godine 1838. Po je stigao u Filadelfiju, tada najaktivniji naučni centar Sjedinjenih Država, gdje je imao brojne susrete sa novinarima, naučnicima i umjetnicima. S njima je raspravljao o važnim naučnim pitanjima i temama koje će se reflektovati u njegovim proznim djelima.
Pažljivo obradivši Poove eseje, priče i poeziju, Treš ilustruje načine na koje je Po u svojim delima prožimao književno sa naučnim. Usmeravajući svetlo reflektora na vreme kada su granice koje su delile zabavu i spekulacije od ozbiljnih naučnih istraživanja bile nejasne autor otkriva da je Po čitavog života bio opčinjen naukom, što najbolje ilustruje deo teksta iz novina tog vremena: „Gospodin Po nije samo čovek od nauke – a nije ni samo pesnik ili čovek od pera. On je sve to zajedno, i verovatno nešto mnogo više.“
„Po je pisao i razmišljao o naučnim dometima svog vremena, i često je davao glas onima koji su se zalagali za institucionalizaciju i širenje nauke“, navodi Treš u uvodnom delu knjige. „Ali u isto vreme je pomno pratio i satirično se osvrtao na uspon nauke. Bio je jasan u tome da će se nauka utemeljiti jedino ako se ljudi ubede da slede njenu specifičnu, utopijsku viziju i da su granice između istine i iluzije, razuma i iracionalnosti, zdrave pameti i ludila promenljive i nestabilne“.
E.A. Po, kao pisac koji je razvijao neverovatne ideje i jedinstvenu estetsku viziju, bio je ličnost eksplozivnih kontradikcija: dok je veselo razotkrivao naučne obmane prevaranata tog doba, istovremeno ih je i sam izvodio, a pred kraj života je održao predavanje o poreklu svemira, koje je zadivilo i fizičare dvadesetog veka.
Knjiga Poreklo noćne tame, koja prati Poovo tegobno i briljantno životno putovanje, suštinski je važan novi portret pisca čiji je život postao sinonim za misteriju i imaginaciju, a delo i danas pleni čitaoce širom sveta.
Prevod je uradila Ksenija Vlatković, a knjiga bi u prodaji trebalo da se nađe od 28. aprila 2022. godine.
Džon Treš je profesor istorije umetnosti, nauke i narodnih običaja na Institutu Varburg na Londonskom univerzitetu. Prethodno je više od decenije predavao istoriju nauke i tehnologije na Univerzitetu Pensilvanija u Filadelfiji. Bio je stipendista Javne biblioteke Njujorka, Univerziteta Kolumbija, Univerziteta Čikago, Maks Plank instituta za istoriju nauke, i Fakulteta za napredna izučavanja društvenih nauka. Autor je knjige Romantična mašina: Naučna i tehnološka utopija posle Napoleona, koja je 2013. osvojila Nagradu Fazjerovog društva za istoriju.
Izvor i foto: art-anima.com
Redakcija portala REFESTICON
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.